Bakı,ArabAZ
Misir Prezidenti Əbdülfəttah əs-Sisinin Türkiyəyə ilk səfəri Qahirə ilə Ankara arasında on ilə yaxın davam edən fikir ayrılıqları və uzaqlaşmalardan sonra diplomatik münasibətlərin inkişafının gedişində mühüm hadisədir.
Əs-Sisinin Ankaraya səfəri iki ölkə rəsmiləri arasında durğunluq illərinə son qoymaq və yaxınlaşma yolunu tədricən irəliləmək, normallaşma səviyyəsini yüksəltmək üçün səfər mübadiləsinin bəhrələri ilə yekunlaşıb.
“Misir Rəyasət Heyətinin” məlumatına görə, münasibətlərdə “dostluq və strateji əməkdaşlıq mərhələsi”.
2013-cü ildə Misirdə “Müsəlman Qardaşlar”ın hakimiyyətini devirən “30 iyun” hadisələrindən sonra Türkiyə rejiminin qruplaşmaya dəstək nümayiş etdirməsindən sonra, Misir-Türkiyə münasibətləri durğunluq və uzaqlaşma dövrü başladı. Misir rəsmiləri bunu “terror təşkilatı”na dəstək kimi qiyətləndirdilər.
Bu gadisədən sonra xüsusən də Misirdə olan “Müsəlman Qardaşlar”ın bir çox aktiv simaları məhz Türkiyəyə üz tutdular. Təbbi ki ərəb dünyasının “İstixbarat Dövləti” olan Misir bu faktı bilirdi yalnız buna uzun illər göz yumurdu.
Bununla belə, üç il əvvəl münasibətlər barışığa və tədricən yaxınlaşmaya doğru irəlilədikcə müsbət dəyişikliklərin şahidi olduq və bu, iki ölkə rəsmiləri arasında “kəşfiyyat xarakterli görüşlər” mərhələsi ilə başlayan, sonra isə bir mərhələli mübadilə səfərlərinə çevrildi. Diplomatik nümayəndəliyin qaytarılması mərhələsi də tərəflər arasında olduqca öməlmli addım idi.
2021-ci ilin may ayında “kəşfiyyat xarakterli görüşlər” çərçivəsində Türkiyənin xarici işlər nazirinin müavininin başçılıq etdiyi rəsmi heyət Misir Xarici İşlər Nazirliyində müzakirələr aparıb.
Bir neçə ay sonra və məhz 2022-ci il noyabrın 20-də Misir prezidenti Əbdülfəttah əs-Sisinin Qətərdə türkiyəli həmkarı Rəcəb Tayyib Ərdoğanla əl sıxması iki ölkə arasında münasibətlərin müsbətə doğru dəyişməsinin şahidi oldu.
2023-cü ilin fevralında Türkiyənin zəlzələdən zərər çəkməsindən sonra Ankaraya dəstək olaraq Qahirə türk xalqına yüzlərlə ton yardım göndərdi ki bu da olduqca təqdirə layiq idi.
Bir neçə həftə sonra, 2023-cü il martın 18-də Türkiyənin o vaxtkı xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu ikitərəfli əməkdaşlıq yolunu inkişaf etdirmək üçün misirli həmkarı ilə müzakirələr aparmaq üçün Qahirəyə səfər etdi. Daha sonra, 2023-cü il aprelin 13-də Misirin xarici işlər naziri ikitərəfli münasibətləri inkişaf etdirmək üçün müzakirələri başa çatdırmaq üçün Ankaraya səfər etdi.
Prezident səviyyəsində görüş
Hər iki prezident prezident seçkilərində qalib gəlmələri münasibətilə bir-birini təbrik ediblər. 2023-cü il mayın 29-da Misir prezidenti Ərdoğana Türkiyə prezident seçkilərindəki qələbəsi münasibətilə telefonla zəng edib, sonuncu isə telefon danışığında bir-birini təbrik edib.
2023-cü il iyulun 4-də iki ölkə rəsmiləri arasında səfərlər və kommunikasiyalar Misir və Türkiyənin diplomatik münasibətləri səfirlər səviyyəsinə qaldırdığını elan etməsi ilə yekunlaşıb. 2023-cü il sentyabrın 10-da Hindistanın Yeni Dehli şəhərində Misir və Türkiyə prezidentləri arasında G20 sammiti çərçivəsində zirvə görüşü keçirilib iki ölkə və müxtəlif ikitərəfli əməkdaşlıq mexanizmlərinin bərpasınü müzakirə ediblər.
İsrailin 7 oktyabr 2023-cü ildə Qəzza zolağına təcavüzü prezidentlər və xarici işlər nazirləri səviyyəsində çoxsaylı təmaslar vasitəsilə Misir-Türkiyə dialoqunu gücləndirdi.
Diplomatik təmaslar Türkiyə Prezidentinin 2024-cü il fevralın 14-də Qahirəyə səfəri ilə yekunlaşdı və bu səfərdə bir sıra birgə əməkdaşlıq sazişləri, o cümlədən “Yüksək Səviyyəli Strateji Əməkdaşlıq Şurasının iclaslarının yenidən qurulması haqqında Bəyannamə” imzalandı.
Aprelin 20-də Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan bölgədə sakitlik səyləri və atəşkəslə bağlı müzakirələr aparmaq üçün Qahirəyə səfər edib. Bir neçə həftə sonra, iyunun 11-də Misirin ticarət və sənaye naziri Türkiyəyə səfər edib və türkiyəli həmkarı Ömər Polatla iqtisadi əlaqələrin inkişafını müzakirə edib.
Avqustun 5-də Türkiyənin xarici işlər naziri Qahirəyə növbəti səfəri zamanı Misir prezidenti tərəfindən qəbul edilib və onunla ikitərəfli münasibətlərin inkişafı və bir sıra regional məsələləri müzakirə edib.
