Beyrut, ArabAZ
ABŞ-ın xüsusi nümayəndəsi Amos Hokşteyn avqustun ortalarında Livana sonuncu səfəri zamanı Livan Parlamentinin Palatasının sədri Nəbih Bərri ilə görüşüb.
Livan mediası bildirib ki, Hokşteyn ABŞ-ın Livana xəbərdarlıqlarını çatdırıb. Belə ki , ABŞ tələb edib ki, Hizbullah ölkənin cənubundakı vəziyyətə gərginləşdirməsin. Əks halda İsrail Livanın mərkəzinə qədər uzana biləcək dağıdıcı hərbi əməliyyatlata strat verəcək.
Bəzi qəzetlər, Hokşteynə olduqca sərt cavab verməsi haqda xəbər və məqalələr yazsalar da bu belə olmadı.
Bərriyə çox yaxın mənbənin verdiyi açıqlamada isə bunlar deyilir:
“Səfərin məqsədi parlament sədrindən Hizbullah rəhbərliyinə mesaj çatdırmağı xahiş etmək idi. Mesajın məzmunu belə idi; ABŞ Hizbullah liderin İsrail tərəfindən qətlinə cavab olaraq təşkilatın cavab reaksiyasını anlayır. Lakin buna nəzarət edilməlidir və “qisas” Hizbullahın keçməməsi lazım olan qırmızı xətlər daxilində olmalıdır. Əgər bunlar keçilərsə, Livan sahilləri yaxınlığındakı Amerika və Britaniya hərbi gəmilərindən dərhal cavab veriləcək. Bu addım Hizbullahın məhvi olacaq”.
Maraqlıdır görəsən Hizbullahın keçməməsi gərək qırmızı xətlər hansılardır?
Mesajda keçməməli olan “qırmızı xətlər” arasında aşağıdakılar var;
Hizbullah orta və uzaq mənzilli raketlərdən istifadə etməkdən çəkinərək cavab əməliyyatını “Katyuşa” raketləri və məhdud sayda İHA-larla məhdudlaşdırmalıdır.
Hizbullah İsrailin Kariş qaz çıxarma platformasını hədəfə almamalı, yaşayış məntəqələrini, hava və dəniz limanlarını, elektrik stansiyaları və xəstəxanalar kimi ictimai obyektləri vurmamalıdır.
Hizbullah bundan əlavə “hücumdan” 12 saat əvvəl Qətər vasitəsilə xəbərdarlıq etməlidir.
Hokşteyn getdikdən sonra Berri Hizbullahın fəaliyyət koordinatoru Vefik Səfa ilə görüşüb və mesajı ona çatdırıb.
Avqustun 25-i səhər saatlarında Hizbullah Kariş platformasını, yaşayış məntəqələrini və mühüm obyektləri hədəfə almaqdan yayınaraq 230 minaatan mərmisi və pilotsuz uçan aparat atıb.
“Döyüş” günü axşam Hizbullahın baş katibi Həsən Nəsrullah çıxış edərək Fuad Şükürün öldürülməsinə cavab verildiyini və düşmən ordusunun ağır məğlubiyyətə uğradığını elan edib. O, Livan xalqına kəndlərinə və normal həyatlarına qayıda biləcəkləri müjdəsini verib. Bundan sonra Hizbullah bölgələrində baş katibi alqışlayan, tərifləyən və tərifləyən bayram nümayişləri keçirilib.
Hadisələri və Hokşteyn gətirdiyi məktubu diqqətlə izlədikdə görmək olur ki, əslində Hizbullahın hərbi əməliyyatlarının miqyasını və “qırmızı xətləri” birbaşa müəyyən edən ABŞ olub.
Nəsrullahın hərbi lider Şükürün öldürülməsinə cavab açıqlamasına baxmayaraq, İsrail Cənubi Livanda “müqavimət” döyüşçülərinə qarşı sui-qəsdləri davam etdirir.
Reallıq odur ki, bütün bunların qarşısını alan heç kim yoxdur və Hizbullah cavab vermək istəsə belə, keçə bilməyəcəyi “qırmızı xətlər” içərisindədir.
Hizbullah çox yaxşı bilir ki, onun İsrailə qarşı böyük “mübarizəsi” hər kəs üçün illüziyadan başqa bir şey deyil. Digər tərəfdən Hizbullaın əsas vəzifəsi İsrailə qarşı mabarizə deyil, İranın Aralıq dənizi üzərində nəzarətinin genişləndirilməsini təmi etməkdir. Bu sdə livanlıların qanı və canı bahasına başa gəlsə də Hizbullah bunu edəcək. İ
Hizbullah və onun Tehrandakı ağalarının dilemması ondan ibarətdir ki, onlar nəzarəti ələ keçirməkdə kifayət qədər uğurludurla. Lakin Hizbullah və İra nəzarət etdiklərini idarə edə bilmirlər, buna görə də Lİvanda xaos və cinayət yayılır, məhrumiyyətlər, yoxsulluq və inkişafdan geri qalma hökm sürür.
Digər tərəfdən, İran nüvə proqramı ilə bağlı Qərb dövlətləri ilə yeni razılaşma əldə etmək istəyinə işarə edərək Qəzza müharibəsi zamanı İsraillə birbaşa münaqişədən qaçaraq əldə etdiyi diplomatik qazancları daha da artırmağa çalışır.
Avqustun 23-də İran dövlət televiziyasına müsahibəsində yeni təyin olunmuş xarici işlər naziri Abbas Arakçi xarici siyasətdə Qərbin mövqeyinə uyğun dəyişikliyə işarə edib. Bunun üçün o, 2015-ci ildə qəbul edilmiş Birgə Kompleks Fəaliyyət Planının (nüvə sazişi) bəzi hissələrinin məhdudiyyət müddətinə görə qüvvədən düşdüyünü etiraf edib.
Arakçı bildirib ki, “Birgə Hərtərəfli Fəaliyyət Planı indiki formada canlandırıla bilməz” çünki razılaşmada əsas müddətlər yerinə yetirilməyib və bu səbəbdən maddələrə yenidən baxılması və dəyişikliklər edilməsi üçün danışıqlar aparılmalıdır.
