Beyrut,ArabAZ
1989-cu ildə Hizbullah qurulandan bəri partiyanın rəhbərliyi üç baş katib seçdi, bunlardan birincisi Şeyx Sübhi əl-Tufeyli, digər ikisi isə Musavi və Həsən Nəsrullah
Partiyanın birinci baş katibi əl-Tufeyli Hİzbullah liderliyindən uzaqlaşdırılana qədər iki il, ikinci baş katib Əl-Musəvi isə İsrail tərəfindən öldürülməzdən əvvəl, Nəsrullahın hakimiyyətə gəlməsinə qədər bir il bu vəzifədə idi.
Sübhi Əl-Tufeyli
Tufeyli Livan Hizbullahının qurucularından biri və onun ilk baş katibi (1989 – 1991) hesab olunur. Onun kökü Bekaa (Livanın şərqi) bölgəsindən gəlir. O, Livan müharibəsi zamanı rəhbərliyi öz üzərinə götürüb və onun dövrü iki şiə partiyası olan “Amal Hərəkatı” və “Hizbullah” arasında daxili çəkişmələrlə xarakterizə olunub.
Əl-Tufeyli (1948-ci ildə anadan olub) partiyanın ikinci baş katibi Əl-Musəviyə yaxın idi və 1979-cu ildə dini təhsil aldığı İraqın Nəcəf şəhərindən qayıtdı.
1982-ci ildə İsrailin Livana təcavüzünün başlaması ilə o, İnqilab Keşikçiləri və bir qrup səhra komandirləri ilə Livan Hizbullahının qurulmasında iştirak edib. O, 1997-ci ildə Bekaada “Aclar İnqilabı”nı başlatdıqda partiyadan ayrıldı və tərəfdarları ilə Livan ordusu arasında baş verən toqquşmalardan sonra Livan ədliyyəsi tərəfindən axtarışa verildi. Tufeyli Hizbullahı tənqid etməsi ilə məşhur idi partiyanın Suriyadakı döyüşlərdə iştirakını qətiyən alqıçlamırdı
Tufeyli Azərbaycan haqqında nə demişdi?
Müsahibələrinin birində Tufeyli Qarabağ məsələsinə toxunaraq İranın mövqeyini ciddi tənqid etmişdi.
”Mən bir dəfə İran XİN rəhbəri ilə görüşdüm və ona nə üçün Azərbaycanı dəstəkləmədiklərini soruşdum. Azərbacyan müsəlman ölkəsidir və onu dəstəkləmək müsəlman İranınm borcudur dedim. XİN rəhbəri mənə cavabında bildirdi ki,Azərbaycan türkdür, onlara dəstək versək Türk dünyası birləşər və bu da bizim maraqlarımıza xidmət etmir deyib” -bunu açıqlamasında Tufeyli deyib.
Abbas Əl Musavi
Əl-Musəvi həm də Hizbullahın qurucularından biri və onun ikinci baş katibi idi. O, 1991-ci ildə Şeyx Əl-Tufeylinin yerinə seçilib və keçmiş mübahisələri həll etmək üçün “Əməl Hərəkatı” ilə razılaşması ilə tanınıb.
1952-ci ildə anadan olan əl-Musavi, İraqın Nəcəf şəhərində İslam elmləri üzrə təhsil alıb, 1982-ci ildə Hizbullahın qurulmasında iştirak edib, 1985-ci ildə isə partiyanın cənubdakı Şura məmuru olub. Partiyanın Baş Katibliyinə gəldikdən sonra Əl-Musəvi Hizbullahın səyahətində İsrailə qarşı mübarizəni davam etdirməklə yanaşı, xidmət müəssisələrinin yaradılması kimi yeni bir mərhələ açdı.
Həsən Nəsrullah
Nəsrullah partiyanın üçüncü baş katibi idi və vəzifədə ən uzun müddətli oldu. 1992-ci ildə o, Musəvinin yerinə baş katib seçildi. O, partiyanın regional təsirə malik hərbi gücə çevrilməsinə nəzarət etdi və İranın dəstəyi ilə nəsiərəb şiə dünyasının ən görkəmli ərəb simalarından birinə çevrildi.
Onun hakimiyyəti dövründə Hizbullah iki əsas dövrdə transformasiyanın şahidi oldu, bunlardan birincisi 1992-ci il seçkilərində parlamentə daxil olmaq, ikincisi isə 2005-ci ildə hökumət işinə girmək qərarı idi.
Nəsrullahın onu çox məşhur edən “xarizması” var idi və böyük oğlu İsrailə qarşı döyüşdə öldürüldü. Nəsrullah 1992-ci ildə, cəmi otuz beş yaşında olarkən Hizbullaha qoşulub və vaxtilə 1982-ci ildə İran İnqilabı Keşikçiləri tərəfindən qurulan sirli qurum olan partiyanın tanınmış simvolu olub.
