Bakı,ArabAZ
Əsas vasitəçi Misir çərşənbə günü İsrail və HƏMAS arasında atəşkəs danışıqlarındakı boşluqları aradan qaldırmaq məqsədi daşıyan təklifə şübhə ilə yanaşdığını bildirib. Çünki danışıqların Qahirədə bərpa olunması gözləniləndən bir gün əvvəl daha çox təfərrüatlar ortaya çıxdı.
Qondarma körpü təklifi ətrafında yaranan problemlər ABŞ dövlət katibi Antoni Blinkenin bu həftə Yaxın Şərqə etdiyi son səfərdə həyata keçirəcəyi qaçılmaz razılaşmaya dair nikbinliyi sarsıtdı.
İsraili günahlandıran HƏMAS və Hizbullah qruplarının liderlərinin bu yaxınlarda hədəfə alınaraq öldürülməsindən və qisas təhdidlərindən sonra daha geniş regional müharibə qorxusu artdıqca, bunun qarşısını almaq üçün diplomatik səylər ikiqat artırır.
Ağ Evdən verilən məlumata görə, prezident Co Bayden çərşənbə günü İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu ilə danışıb və atəşkəs və girovların azad edilməsi ilə bağlı razılaşmanın əldə edilməsinin təcili olduğunu vurğulayıb.
Qəzza ilə həmsərhəd olduğu üçün həm vasitəçi olan Misir rəsmiləri bildiriblər ki, HƏMAS bir sıra səbəblərə görə körpü təklifi ilə razılaşmayacaq.
Danışıqlardan birbaşa xəbəri olan bir Misir rəsmisi deyib ki, körpü təklifi sazişin birinci mərhələsinin həyata keçirilməsini tələb edir. Bu, HƏMAS-ın oktyabrın 7-də İsrailə qarşı müharibəyə səbəb olan hücumu zamanı əsir götürdüyü ən həssas mülki girovları azad edir.
Birinci mərhələdə tərəflər ikinci və üçüncü mərhələləri İsraildən və ya vasitəçilərdən HƏMAS-a heç bir “zəmanət” olmadan müzakirə edəcəklər.
“Amerikalılar zəmanət yox, vədlər təklif edirlər” deyə adı açıqlanmayan Misir rəsmisi bildirib.
“HƏMAS bunu qəbul etməyəcək, çünki bu, faktiki olaraq HƏMAS-ın altı həftəlik döyüş fasiləsi müqabilində mülki girovları azad edəcək, lakin İsrail danışıqlar əsasında daimi atəşkəs üçün heç bir zəmanət verməyib”-deyə o bildirib.
O, həmçinin bildirib ki, təklifdə İsrailin Qəzzadakı iki strateji dəhlizdən, Qəzzanın Misirlə sərhədi boyunca yerləşən Filadelfi dəhlizindən və ərazidən keçən Netzarim şərq-qərb dəhlizindən öz qüvvələrini çıxaracağı açıq şəkildə ifadə edilmir.
“İsrailin bu ərazidə qalmasıbizim üçün və təbii ki, HƏMAS üçün məqbul deyil”, – deyə Misir rəsmisi bildirib.
Danışıqlardakı son hadisələrlə bağlı məlumat verən ikinci Misir rəsmisi, İsrailin razılaşmanın ikinci mərhələsində Qəzzadan tam çəkilmə öhdəliyi götürməkdən imtina etdiyi üçün irəliləyiş şansının az olduğunu söyləyib.
Rəsmi bildirib ki, İsrail də qüvvələrini Filadelfi dəhlizində saxlamaqda və Netzarim dəhlizinə tam nəzarət etməkdə israrlıdır.
Vasitəçilərin təklifi rəsmi olaraq HƏMAS-a təqdim etməzdən əvvəl Qahirədə cümə axşamı və cümə günləri görüşməsi planlaşdırılır.
Qeyd edək ki, artıq 10-cu aydır ki, Qəzzada gedən müharibə geniş dağıntılara səbəb olub və Qəzzanın 2,3 milyon sakininin böyük əksəriyyətini evlərini tərk etməyə məcbur edib. Yardım qrupları poliomielit və digər xəstəliklərin baş verməsindən qorxur.
Oktyabrın 7-də HƏMAS-ın hücumu nəticəsində İsraildə əksəriyyəti mülki şəxslər olmaqla 1200-ə yaxın insan həlak olub. Ötən ilki atəşkəs zamanı 100-dən çox girov azad edilib. HƏMAS-ın hələ də 110-a yaxın girov saxladığı güman edilir. İsrail rəsmiləri təxminən üçdə birinin öldüyünü təxmin edir. Bu həftə Qəzzada altı girov cəsədi tapılıb.
Qəzzanın Səhiyyə Nazirliyinin verdiyi məlumata görə, İsrailin cavab hücumu 40 mindən çox fələstinlini öldürüb. Çərşənbə günü İsrailin tankı və pilotsuz təyyarəsinin Xan Yunis və Deyr əl-Bəlah bölgələrinə endirdiyi zərbələr, xəstəxana işçiləri və cəsədləri sayan AP jurnalistlərinin məlumatına görə, azı 17 nəfərin ölümünə səbəb olub.
